Kokedama (Moss ball) P.3

Hôm bữa tôi có giới thiệu sơ nét về nghệ thuật trồng cây của người Nhật với những ý nghĩa tượng trưng cũng như đó là sự kết hợp hài hoà giữ thiên nhiên, con người và sự sống.

Nay tôi viết bài này hướng dẫn cụ thể hơn về cách trồng cũng như để làm sao tạo ra được một Bóng rêu phù hợp.

I. Chuẩn bị:

Việc chuẩn bị quan trọng không kém việc bạn đi ra đường mà không mang điện thoại hay ví. Việc chuẩn bị đầy đủ và kỹ lưỡng giúp bạn thuận lợi lúc làm việc cũng như tạo sự thoải mái để tạo ra sản phẩm cuối cùng chất lượng hơn.

II. Cơ bản vật liệu cần sẽ gồm:

1. Cây: việc lựa chọn cây phù hợp với Bóng rêu là rất quan trọng, nó se quyết định Bóng rêu sau này có tồn tại lâu với bạn hay không, chọn loại cây phù hợp với khí hậu cũng như điều kiện ánh sáng nơi bạn sẽ đặt Bóng rêu ở đó.

Ví dụ: nếu bạn chọn loại cây có tốc độ phát triển nhanh thì nó sẽ làm cho Bóng rêu của bạn bị nứt hoặc bể ra khi rễ cây đâm xuyên qua Bóng rêu và phá huỷ kết cấu bên ngoài.

.Những loại cây không chịu nước và độ ẩm cao sẽ bị úng thúi như xương rồng và các cây mọng nước, vì khi trồng cây dạng Bóng rêu, việc duy trì ẩm độ và tưới nước đủ giúp cho bề mặt rêu phủ bên ngoài được tươi xanh nên sẽ ảnh hưởng đến chất lượng nước bên trong bầu đất.

.Chọn cây có nhu cầu nước nhiều (cây lớn nhanh và cần tưới nhiều) sẽ ảnh hưởng một phần vì bạn sẽ phải liên tục tưới và giữ ẩm cho Bóng rêu nên nếu một ngày bạn quên tưới thì cây sẽ héo rũ và chết.

2. Đất: loại đất phù hợp nhất để làm Bóng rêu đó là đất sét trồng Bonsai vì chúng có khả năng giữ ẩm và trữ nước trong đất cao, thành phần dinh dưỡng phù hợp và không bị mục rữa khi trồng lâu. Còn nếu bạn không thể tìm được đất sét trồng Bonsai thì bạn hãy tìm mua các loại đất thịt có chứa đất sét. Đất thịt bạn nên hiểu là đất có thành phần là các chất hữu cơ đã hoai mục, kết dính lại thành từng hạt đất nhỏ, tơi xốp và trữ nước hoặc các loại đất liên quan miễn là khi bạn trộn với nước thì chúng sẽ dính để bạn có thể vo thành cục hình tròn. Chính vì thế mà chúng ta mới có khái niệm Bóng rêu.

3. Rêu: rêu các bạn có thể đặt mua trên mạng với từ khoá "dớn", "rêu rừng",... Hoặc bạn có thể ra các tiệm bán hoa lan, cây kiểng cũng có bán. Còn nếu bạn nào có vườn, có rừng ở vùng núi ẩm thì hãy đi thu hoạch chúng khi đó bạn sẽ có được rêu tươi thành từng mảng lớn sẽ dễ dàng bó buộc thành Bóng rêu hơn.

4. Các dụng cụ cần thiết: bao tay, giá múc đất, dây buộc, một cái khay để trộn đất, bao tay, nước tưới.

5. Đồ dùng để chăm sóc: dây treo (nếu bạn thích treo chúng lên), đế trưng (nếu bạn thích đặt chúng lên một cái đế hay cái dĩa tròn có đá sỏi trang trí), bình xịt nước để giữ ẩm có rêu.

III. Thực hành:

1. Đầu tiên các bạn hãy bày tất cả mọi thứ ra trước mặt như thể bạn chuẩn bị bắt tay vào sáng tác một tác phẩm nghệ thuật vậy. Cây hãy nhổ ra khỏi chậu và rũ bớt đất bám trên rễ, Rêu bạn hãy ngâm nước trước cho chúng mềm ra vì chúng cần một khoảng thời gian để nở khi bị ép khô đem bán. Đất thì bạn múc ra khay và tưới "sương sương", tôi nói là sương sương thôi đấy nhé vì đất cũng cần thời gian để thấm nước và mềm ra, néu bạn tưới nước nhiều quá chúng sẽ chèm nhẹp và chẳng thể vo thành cục được đâu (đó là kinh nghiệm khi lần đầu tôi làm, tôi tưới nước và chẳng thấy đất hút nước hay mềm ra nên tôi tưới thêm, tưới thêm, cuối cùng chúng mềm ra thiệt và chèm nhẹp nên phải cho thêm đất khô vào). Thế là xong, bạn hãy bỏ đấy và đi đâu khoảng 5-10p rồi quay lại để chúng có thời gian hút nước.

2. Mang bao tay vào (vì bạn sẽ không muốn có bàn tay giống tôi khi làm xong đâu). Bạn lấy đất và vo tròn như quả cầu tuyết vậy (việc này làm tôi nhớ khi hồi nhỏ chơi đất sét). Bạn vo thành cục tròn lớn trong lòng bàn tay hoặc to hơn tuỳ vào kích thướt cây bạn chọn ban đầu, nhớ ép chặt đất lại vì chúng sẽ vỡ ra khi bạn đặt xuống hay khi đất khô. Thế là xong những quả cầu đất.

3. Nhét cây vào quả cầu đất: điều này sẽ làm quả cầu đất của bạn nứt ra nhưng không sao cả. Bạn dùng một cái xẻng nhỏ, khoét một cái lỗ rồi dùng tay nông rộng nó ra, nhét toàn bộ rễ cây vào cái lỗ đó và vá lại, vo tròn quả cầu đất lại như ban đầu.

4. Phần thú vị nhất "đắp rêu": khâu đắp rêu yêu cầu ở bạn một chút khéo tay vì rêu bạn mua bên ngoài khác râu bạn thu hoạch, chúng rời rạc và không thành mảng nên sẽ khó khi đắp chúng lên quả cầu đất. Ban đầu bạn hãy đắp một mảng lên phân nữa quả cầu rồi dùng tay cố định, ép nhẹ để chúng dính vào đất, sau đó dùng lòng bàn tay cầm ngay chỗ rêu vừa đắp ấy rồi xoay để đắp tiếp chỗ khác. Việc này có tác dụng vừa làm rêu khô bị rơi ra, vừa cố định, ép chúng dính trên bề mặt cầu đất. Cứ thế bạn đắp hết quả cầu rồi một lần nữa dùng 2 tay vo và ép rêu đính lại. Đặt nhẹ nhàng chúng xuống.

5. Buộc dây: việc buộc dây này tôi thấy nếu bạn treo chúng thì hãy buộc còn nếu bạn đặt chúng trên một cái đế thì việc buộc dây sẽ làm xấu Bóng rêu. Tuy nhiên việc buộn dây ban đầu là để cố định rêu trên cầu đất và tránh cho đất bên trong Bóng rêu bễ, nứt. Sau này khi Bóng rêu đã ổn định, rêu đã phát triển và sống được, cầu đất đã cứng chắc thì bạn hãy tháo dây buộc ra.

IV. Chăm sóc:

Dù bạn trồng Bóng rêu bằng cách treo chúng lên bằng dây hay đặt chúng trên một cái dĩa thì việc bạn phải luôn chú ý là tưới nước cho cây, giữ ẩm cho rêu, tránh để Bóng rêu bị khô sẽ làm rêu chết. Nếu bạn treo thì Bóng rêu sẽ tiếp xúc với không khí nên sẽ làm khô nhanh hơn việc đặt lên dĩa nước có đá sỏi.

V. Cảm nhận và tình yêu:

Trồng cây như là một người bạn tri kỷ vậy, bao nhiêu tâm tư niềm vui nỗi buồn đều gửi gắm vào cây. Cây có xanh tốt, khoẻ mạnh đều nhờ vào tình thương yêu của bản thân mình. Hãy đặt tâm trí vào Bóng rêu, hãy để những mầm cây, từng sợi rêu xanh, từng viên đá, viên sỏi, sự sống của đất, vĩnh cửu của dòng nước và thanh khiết của không khí làm dịu tâm hồn rồi từ đó ta mới thấy được nghệ thuật mà người Nhật gọi là Kokedama (quả Bóng rêu).